مفهوم و اهمیت صندوق های سرمایه گذاری

اینکه در این شرایط تورم و گرانی هرروزه، پولمان را کجا بگذاریم که ارزشش کم نشود و چیزی رویش بیاید، سؤال خیلی‌هاست. ارز، طلا، مسکن، خودرو، بورس، سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری یا ….، پاسخ‌هایی است که مردم برای سؤالشان پیداکرده‌اند.  مهم این است که گزینه‌هایی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنیم که علاوه بر مطمئن بودن و پربازده بودن، برای رشد اقتصادی کشور نیاز مفید باشد. بازتاب یک اقتصاد رو به رشد، از طریق کاهش تورم، افزایش فرصت‌های شغلی، اضافه شدن درآمد و … . به خود افراد جامعه بازمی‌گردد. هنگامی این امر محقق می‌شود که محلی که در آن سرمایه‌گذاری می‌شود، منتهی به تولید و ارزش‌آفرینی شود و نه دلالی و واسطه‌گری. مهم‌ترین بستر طراحی‌شده برای سرمایه‌گذاری مردم از یک‌سو و تأمین مالی شرکت‌ها از سوی دیگر، بورس می‌باشد. جایی که در آن قیمت سهام شرکت‌ها بر اساس کیفیت کار شرکت و عرضه و تقاضا برای خرید سهام شرکت‌ها تعیین می‌گردد. سرمایه‌گذاری در بورس را به دو شیوه می‌توان انجام داد.

★ دو شیوه سرمایه گذاری در بورس

✔ سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس

سرمایه‌گذاری مستقیم توسط آن‌هایی انجام می‌شود که شناخت خوبی از بورس دارند و کار و زندگی‌شان را در آن متمرکز کرده‌اند. هرروز تمام اخبار و اطلاعات مربوطه را پیگیری می‌کنند و سهم و اوراق بهادار مناسب را در زمان مناسب می‌خرند و می‌فروشند. تعداد و تنوع این اوراق، آن‌قدر زیاد و متغیرهای اقتصادی و سیاسی و … که روی قیمت این اوراق اثر می‌گذارد، به‌قدری گسترده است که سرمایه‌گذاری موفق، فقط با تخصص و تجربه زیاد ممکن می‌شود. در غیر این صورت، نه‌تنها سودی حاصل نمی‌شود، که سرمایه اولیه هم به خطر می‌افتد. کاهش قیمت سهام، بسته شدن «نماد» و عدم امکان خریدوفروش آن سهم برای مدت طولانی، صف‌های فروش و … همگی از مواردی هستند که می‌تواند سرمایه فرد غیرمتخصص را در بازار سرمایه تهدید کند.

✔ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس

اما راه سرمایه‌گذاری در بورس، برای کسانی که دانش، زمان و یا علاقه‌ای برای این حجم از تمرکز بر بازار بورس را ندارند، بسته نیست. راه‌حلی که همه دنیا برای جلوگیری از ضرر مردم عادی در چنین بازاری طراحی کرده استفاده از متخصصان سرمایه‌گذاری است. این متخصصان، نهادی رسمی با عنوان « صندوق سرمایه‌ گذاری » ایجاد می‌کنند که سرمایه‌های مردم را جذب کرده و با آن‌ها به سرمایه‌گذاری در بازار بورس و اوراق بهادار می‌پردازد. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس ، یا به‌بیان‌دیگر سرمایه‌گذاری در صندوق‌ سرمایه‌ گذاری ، در همه دنیا به‌عنوان متداول‌ترین شیوه سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود که علاوه بر سود ده بودن برای سرمایه‌گذاران، ریسک آن‌ها را به میزان زیادی کاهش می‌دهد. چراکه با سرمایه‌گذاری در گستره بسیار زیادی از فرصت‌ها و چیدن تخم‌مرغ‌ها در سبدهای گوناگون احتمال مواجهه با خطرات و زیان‌ها را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.

البته سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها فقط مختص افراد غیرحرفه‌ای نیست بلکه ممکن است افراد حرفه‌ای و حتی اشخاص حقوقی این صندوق‌ها را به‌عنوان یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری در نظر بگیرند. به‌عنوان‌مثال حتی شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز درصدی از سرمایه‌گذاری‌های خود را به این صندوق‌ها اختصاص می‌دهند. چون این صندوق‌ها ممکن است در بازاری خاص تمرکز و اطلاعات بیشتری نسبت به سایر اشخاص داشته باشند.

★ واحد یا یونیت سرمایه‌گذاری چیست؟

صدها یا هزاران نفر، مبلغی از دارایی خود را نزد این صندوق های سرمایه گذاری می‌آورند و مجموعه همه این مبالغ، دارایی صندوق را شکل می‌دهد. برای اینکه سهم هر فرد از این دارایی کلی و بزرگ مشخص باشد، همچنین ورود و خروج به صندوق آسان باشد، مجموعه دارایی صندوق سرمایه گذاری به بخش‌هایی به نام «واحد» یا «یونیت» تقسیم می‌شود که قیمتی معادل صد هزار تومان با بیشتر دارند. بنابراین هر فرد در مراجعه به صندوق های سرمایه گذاری می‌تواند یک یا چند واحد خریداری کند. هنگام خروج نیز یک یا چند یا همه واحدهای خود را به فروش رساند. درنتیجه امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک برای افراد وجود دارد. علاوه بر این، در صورت نیاز به وجه نقد، نیازی به خروج همه سرمایه از صندوق وجود ندارد و می‌توان به میزان نیاز از آن برداشت کرد، بدون آنکه به میزان بازدهی آسیبی وارد شود.

✔ صدور و ابطال واحد یا یونیت صندوق های سرمایه گذاری

قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های غیرقابل معامله ، دو روز کاری بعد مشخص می‌شود. از همین رو، هنگامی‌که افراد برای سرمایه‌گذاری به صندوقی مراجعه می‌کنند، از آن می‌خواهند تعداد واحد مشخصی را برایشان صادر نماید. پس از گذشت دو روز و مشخص شدن قیمت، صندوق اقدام به صدور واحد می‌کند. با توجه به تغییر همیشگی قیمت واحدها، میان مبلغ پرداخت‌شده و مبلغ واحدهای خریداری‌شده، مابه‌التفاوتی وجود خواهد داشت که صندوق، آن را به‌حساب فرد بازگشت می‌دهد. هنگام فروش نیز، پس از ارائه درخواست فروش واحد، دو روز زمان نیاز است تا قیمت واحدها مشخص شود و واحدهای فرد فروخته یا ابطال شود.

در ویدیو زیر فرایند سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری نمایش داده می شود:

★ انواع صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌ها دارای انواع و کارکردهای متنوع و زیادی هستند اما سه نوع آن‌ها، ازنظر تعداد و گستردگی اهمیت بیشتری دارند.

❶ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت

برای افرادی که از سرمایه‌گذاری خود، سود ماهانه انتظار دارند، صندوق‌های سرمایه‌ گذاری با درآمد ثابت بهترین گزینه هستند. این صندوق‌ها، سرمایه‌های جمع شده را در اوراق بدهی با درآمد ثابت بازار سرمایه سرمایه‌گذاری کرده و به هر میزان که سودآوری داشته باشند، اغلب به‌صورت ماهانه برای سرمایه‌گذاران واریز می‌کنند.

❷ صندوق های سرمایه گذاری سهامی

برخی دیگر از افراد، ریسک‌پذیرتر هستند. ریسک بیشتری قبول می‌کنند و انتظار بازدهی بیشتری را هم دارند. برای این افراد، صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری سهامی ، گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری هستند .این صندوق‌ها، بیشتر سرمایه‌های جمع شده را در شرکت‌های بازار سرمایه وارد می‌کنند سرمایه‌گذار از صدور و ابطال واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری درحالی‌که قیمت آن بالا رفته است، به سود خواهد رسید و اغلب واریز ماهانه سود در این نوع وجود ندارد.

❸ صندوق های سرمایه گذاری مختلط

صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مختلط چیزی هستند مابین « صندوق‌ های درآمد ثابت » و « صندوق های سهامی ». به همین خاطر، نسبت به «صندوق‌های سهامی»، هم ریسک کمتری دارند و هم اغلب بازدهی کمتری. این صندوق‌ها، حدود نیمی از سرمایه‌های واردشده را در شرکت‌های بازار سرمایه و حدود نیمی را در اوراق بدهی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

تعدادی صندوق سرمایه گذاری دیگر هستند که به خاطر داشتن کار ویژه‌ای مشخص، در این قالب قابل‌طبقه‌بندی نیستند. مانند صندوق سرمایه گذاری طلا که فقط در انواع ابزارهای طلا سرمایه‌گذاری می‌کند یا صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان که صرفاً در پروژه‌های زمین و ساختمان، فعال است یا صندوق‌های شاخصی که وظیفه ردیابی شاخص‌های بورس را دارند.

❹ صندوق های سرمایه گذاری در طلا

بسیاری از مردم علاقه‌مندند با خرید طلا و سکه، ارزش پول خود را حفظ کنند. اما اتفاقاتی مانند گم‌شدن یا ربوده شدن، همیشه پیش روی این نوع از سرمایه‌گذاری‌ها بوده است. با سرمایه‌گذاری در صندوقهای سرمایه‌ گذاری طلا ، آن صندوق‌ها با خریدوفروش سپرده سکه و انواع اوراق بهادار مبتنی بر طلا که معمولاً در بورس پذیرفته‌شده‌اند، به کسب بازده می‌پردازند. با این اقدام سرمایه‌گذاران، علاوه بر رهایی از مشکلات بالا می‌توانند با ارقام خرد در طلا سرمایه‌گذاری کنند. البته این صندوق‌ها می‌توانند مازاد دارایی‌های خود را در اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده‌ها و گواهی سپرده بانکی سرمایه‌گذاری کنند.

❺ صندوق سرمایه‌ گذاری زمین و ساختمان

سرمایه‌گذاری در مسک